Nu de eindexamens beginnen, vind je overal adviezen waarmee je stress kunt voorkomen of de baas wordt. Eén van de betere tips die ik heb gelezen komt van LAKS (Landelijk Aktie Komitee Scholieren):
Accepteer je zenuwen.
Daar wil ik graag nog een schepje bovenop doen.
Accepteer je zenuwen én realiseer je dat stress nodig is om in actie te komen.
De stressreactie is een belangrijke en oeroude reactie die zeer effectief is wanneer er gevaar dreigt. Stress activeert biologische processen in het lichaam, waardoor bijvoorbeeld stresshormonen zoals adrenaline worden aangemaakt. Door stress vernauwt je blik en wordt je aandacht op ‘het gevaar’ gericht. Je lichaam wordt letterlijk klaargemaakt om in actie te komen, zodat je in staat bent om te vechten of te vluchten.
Natuurlijk is een examen geen levensbedreigende situatie. Maar het lichaam maakt geen onderscheid tussen een levensbedreigende situatie en een situatie die spanning oproept. De stressreactie wordt in beide gevallen geactiveerd. En dat is fantastisch. Want je lichaam helpt jou dus om alert te worden, je te focussen op het examen en jouw kennis actief te gebruiken.
Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van stress op prestaties. De onderzoekers Yerkes en Dodson hebben aangetoond dat er een relatie bestaat tussen het stressniveau en de prestatie. Zowel bij weinig of geen stress, als bij (te)veel stress is het prestatieniveau laag. Optimale prestaties worden geleverd bij een gemiddelde mate van stress. In de onderstaande afbeelding wordt deze wet van Yerkes en Dodson gevisualiseerd.
Stress wordt pas een probleem wanneer het je functioneren belemmert en er bijvoorbeeld angst of paniek ontstaat. Dan is het verstandig om stressregulatietechnieken te gebruiken of hulp te zoeken, bijvoorbeeld Counseling of ReAttach therapie. In alle overige situaties lijkt het dus verstandig om stress te accepteren en te zien als een positieve reactie van je lichaam die zorgt voor alertheid en focus.
En word je tijdens een examen ineens overvallen door teveel stress, dan heb je misschien baat bij de volgende ademhalingsoefening waarmee je het stressniveau kunt reguleren:
- Adem vier tellen in;
- Houd de adem vier tellen vast;
- Adem vier tellen uit;
- Wacht vier tellen;
- Herhaal dit vier keer.
