Motivatie is de drijfveer die ervoor zorgt dat een jongere actie onderneemt en vaardigheden inzet die nodig zijn voor doelgericht gedrag. De onderliggende krachten van motivatie kunnen biologisch, sociaal, emotioneel of cognitief van aard zijn. Er zijn verschillende theorieën ontwikkeld die proberen de krachten achter motivatie te verklaren. Zo wordt motivatie in de ene theorie gezien als een aangeboren gedragspatroon dat evolutionair bepaald is. Terwijl de andere theorie ervan uitgaat dat jongeren gemotiveerd worden om dingen te doen omdat zij daarvoor beloond worden. Weer andere theorieën verklaren motivatie als een proces waarbij een jongere actie onderneemt om interne spanning te verminderen. Een voorbeeld daarvan is dat een jongere iets gaat eten omdat hij trek heeft. Volgens de humanistische theorie zal een jongere in eerste instantie gemotiveerd zijn om zijn basisbehoeften te vervullen, voordat hij gemotiveerd is om behoeftes op een ander niveau te vervullen. Tot slot gaat de arousal theorie ervan uit dat een jongere acties onderneemt om zijn niveau van opwinding af- of toe te laten nemen. Een voorbeeld daarvan is dat een jongere een boek gaat lezen om rustig te worden. BijzonderZelf gebruikt de zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan als uitgangspunt, omdat het een veelomvattende en veelgebruikte theorie is. Meer over deze theorie is te lezen op de pagina zelfdeterminatietheorie.